18 Haziran 2011 Cumartesi

Meyan


Vikipedi, özgür ansiklopedi
Illustration Glycyrrhiza glabra0.jpg











Meyan (Glycyrrhiza glabra), yaklaşık 120-150 cm'e kadar boylanabilen, Baklagiller ailesinden çok yıllık bir çalımsı bitkidir. Anavatanı Rusya ve Çin'dir.
Küçük, mavimsi, mor çiçekleri 0,8–1,2 cm boyundadır. 7–15 santimetre boyunda yaprakları ve toprağın altında boyu 1 metreye ulaşan bir kök yapısı vardır. Akdeniz ülkelerinde, güneydoğu Avrupa'da ve Asya'nın bazı kesimlerinde yetişir.

Konu başlıkları

 [gizle]

Meyan Kökü [değiştir]

Bitkinin kökü "meyan kökü" olarak bilinir ve tıpta kullanımı yaygındır. Kök, lezzetlidir, ekstrakte edilmek suretiylekola yapımında kullanılır.

Kullanımı [değiştir]

Meyan odunu
Meyan bitkisinin kökleri ve yeraltındaki gövdesi (rizom) baharatolarak kullanılır. Tatlı, sert ve tuzlu bir tada ve hoş bir kokuya sahiptir. Köklerin suyla kaynatılıp, suyun buharlaştırılmasıyla elde edilen balına çubuk şekliverilir. Bu bal, tatlı, pasta, şekerleme ve çikolata yapımında kullanılır. "Meyankökü"nü Kuzey Avrupalılar tatlılarda, Çinlilerse daha çok yemeklerde çeşni olarak kullanırlar. Ayrıca kolalı içeceklere de tat vermek için katılır.

Güney illeri ve çevresinde Meyan Kökü demlenerek şerbet olarak tüketilir.Yaz aylarının değişmez içececiğidir. Yöreye göre,yöre ağzından kaynaklanan isim değişkenliği gösterir. (Mayan,Biyam,Boyam) Adana'da aşlama olarak adlandırılır. Mide ve bağırsak hastalıklarına iyi geldiğine inanılır.

Adlandırma [değiştir]

İsmi meyan olan diğer bitkilerden ayırmak için Glycyrrhiza cinsinden olanlara tatlı meyan adı da verilir. Acı meyan adı Sophora cinsinden bitkiler için kullanılır. Aynı adın lokal şiveli biçimi olan acı piyan ismi ise sarı meyan (Thermopsis turcica) için kullanılmaktadır.

Leylak



Leylak

Vikipedi:Taksokutu
Leylak
Adi leylak (Syringa vulgaris)
Adi leylak (Syringa vulgaris)
Bilimsel sınıflandırma
Alem:Plantae (Bitkiler)
Bölüm:Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf:Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım:Lamiales
Familya:Oleaceae (Zeytingiller)
Cins:Syringa
Mill.
Tür
21 türü vardır.
Dış bağlantılar
Commons-logo.svg Wikimedia Commons'da Leylak ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies-logo.svg Wikispecies'de Leylak ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.
Leylakzeytingiller (Oleaceae) familyasından, 20'ye yakın türü bulunan, bahçe ve parkların süslenmesinde çok kullanılan soğuklara oldukça dayanıklı ağaççıkların ortak adı.
3-4 metre boylanabilir. Avrupa ve Asya'da yetişen salkım biçiminde güzel kokulu çiçekler açan leylak cinsi üyeleri, bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilirler. Yaprakları parlak yeşil renkte, kenarları düz ve kalp şeklindedir. Bir yıllık dalları üzerinde bulunan çiçekleri bahçe süslemesinde kullanıldığı gibi kesme çiçekçiliktede kullanılır. Çeşitlimelezlemelerle yalınkat veya katmerli, beyaz, pembe, kırmızı, açık ve koyu mor, ebruli, krem renginde çiçekler açan pek çok türü elde edilmiştir.

Konu başlıkları

 [gizle]

Türler [değiştir]

Melezler [değiştir]

  • Çin leylağı (Syringa × chinensis)
  • Syringa × correlata (S. × chinensis + S. vulgaris)
  • Syringa × diversifolia (S. oblata × S. pinnatifolia)
  • Syringa × henryi (S. josikaea × S. villosa)
  • Syringa × hyacinthiflora (S. oblata × S. vulgaris)
  • Syringa × josiflexa (S. josikaea × S. reflexa)
  • Syringa × laciniata (S. protolaciniata × S. vulgaris)
  • Syringa × nanceiana (S. henryi × S. sweginzowii)
  • İran leylağı (Syringa × persica) (S. protolaciniata × bilinmiyor)
  • Syringa × prestoniae (S. komarowii × S. villosa)
  • Syringa × swegiflexa (S. komarowii × S. sweginzowii)

Resimler [değiştir]